TOKAT, ‘SERAMİKLERİ’ İLE TANINACAK

Türkiye`de İznik, Çanakkale ve Kütahya`dan sonra Tokat`ın 4’üncü özgün seramik merkezi olduğunu bildirilirken, Vali Mustafa Taşkesen’in destekleri ile ‘Tokat Seramikleri’ kitabı çıktı.

Yeşilırmak havzası üzerinde kurulmuş olmasının sağladığı imkânlarla 6 Bin yıllık tarihi boyunca önemli bir ticaret ve kültür merkezi olan Tokat, 1400 yılında Osmanlı topraklarına katıldığı zaman Sivas, Kayseri, Amasya ve Ankara gibi şehirlerden daha büyük bir alana ve nüfusa sahipti. Osmanlı öncesi dönemde kara ticaretinin önemli noktalarından biri olan kent, Gürcistan-Rusya ve İran gibi önemli ticaret yollarının yanında, Arap vilayetlerinden gelen kervan yollarının da üzerinde yer aldığı için bilhassa İstanbul-İran ticaretinin ana damarını oluşturuyordu. Bu dönemlerde çeşitli kaynaklara yönelen araştırmacılar bu belgelerdeki kiremitçi, çanakçı ve çömlekçilerin kayıtlarından hareketle ulaştıkları seramik ürünlerden Tokat’ın 20’inci yüzyılın başına kadar seramik üretiminin devam ettiği bir şehir olduğunutaya çıkardı.

“SERAMİK MERKEZİ OLDUĞUNU BİLİNMEZDİ”

Tokat`a özgü olağan üstü özgün formlarda üretilmiş olan seramiklerin ilgi uyandırdığını ifade eden Vali  Mustafa Taşkesen, Türkiye`de İznik, Çanakkale ve Kütahya`dan sonra Tokat`ın 4. özgü seramik merkezi olduğunu araştırmacıların ifade ettiğini belirterek, ``Çeşitli el sanatlarıyla özgün eserler üreten, sosyal yapısı ve kültüründeki farklı anlayışlar özümseyerek zenginliğe

çevirmiş insanların yaşadığı bir şehirdir Tokat. Tokat’ın, bakırcılık, yazmacılık, dokumacılık, ahşap oymacılığı, kuyumculuk, demircilik ve dericilik gibi bilinen el sanatlarının yan sıra- Anadolu’nun önemli bir seramik merkezi olduğu neredeyse hiç bilinmezdi. Tokat’ın

İznik, Kütahya ve Çanakkale gibi önde gelen bir seramik üretim merkezi olduğu bu ayrıntılı çalışma ile gün yüzüne çıkmaktadır.  Bu kitabın yayınlanmasıyla medeniyetimizin filizlendiği

merkezlerden olan Tokat’ta üzeri küllenen bu değerlerintaya çıkmasındaki cüz’i katkıdan kendimi son derece bahtiyar hissediyorum. Kitabın basımından sonra günümüze kadar

gelebilmiş Tokat Seramik örneklerinin toplanarak, Tokat Müzesi’ne kazandırılmış çalışmalar da devam ettirilecektir”

KİTAP ÇIKTI

Tokat Valisi Mustafa Taşkesen’in destekleri ile Selçuk Erez ve Altan Marcelli’nin çıkardığı 192 sayfalık “Tokat Seramikleri” kitabı iki dilde yayımlandı. Kitapta şu bilgilere yer verildi: “John Carswell, dünyada seramik konusunda yazmış olduğu eserlerle tanınan bir sanat tarihçisidir. Selçuk Erez de kendisiyle Yunanistan’da Spetses Adası’nda bir düğünde tesadüfen karşılaşmış ve konuşmuşlar. Erez, Carswell’e “Türkiye’de seramikten söz açınca akla, Kütahya, İznik ve Çanakkale gelir. Başka önemli seramik merkezi var mıdır?” diye sormuş ve “Tokat bu açıdan önemlidir ve doğru dürüst incelenmemiştir.” Cevabını almış.  Bu eksiği gidermek için seramik koleksiyoneri olan ve bu konuda engin bilgi sahibi dostu Altan Marcelli’yle beraber Tokat ve çevresinde araştırmalar yaparak ve 15. yüzyıldan bu yana bu kente gitmiş olan yabancıların seyahatnamelerini okuyarak Tokat’ın gerçekten önemli bir seramik üretim odağı olduğunu kavramışlar. Gerisini Selçuk Erez anlatıyor; “Birçok yabancı gezgin tarafından yüzyıllar boyunca bölgenin en önemli kenti olarak nitelendirilmiş olan Tokat’ın, nüfus ile kapladığı alan göz önüne alındığında Sivas, Kayseri, Amasya ve Ankara’dan daha büyük olduğuna işaret edilmiştir. Bu kentteki seramik üretimini Anadolu’nun bir çok seramik üretim merkezinde gerçekleştirilenlerden ayıran önemli bir özelliği vardır. Bu üretim, yüz yıllar boyo sürmüş olan evsel gereksinimler için yapılanlar dışında, 15. yüzyıldan itibaren de bunlara ek olarak sanayi ve 18. yüzyıldan itibaren de yoğun olarak tarımsal gereksinimleri karşılamıştır. Bu bilgileri ve Tokat’ın özgün seramik örneklerini içeren kitabımız da Tokat Valisi sayın Mustafa Taşkesen’in girişimiyle iki dilde, “Tokat Seramikleri-Ceramics of Tokat” başlığı ile bastırılmıştır”